Informacje dla sygnalistów
Definicje
- informacjami o naruszeniu prawa są informacje, w tym uzasadnione podejrzenie, dotyczące zaistniałego lub potencjalnego naruszenia prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie w podmiocie prawnym, lub dotyczące próby ukrycia takiego naruszenia prawa;
- naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące, w szczególności:
- korupcji;
- zamówień publicznych;
- usług, produktów i rynków finansowych;
- przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
- bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
- bezpieczeństwa transportu;
- ochrony środowiska;
- ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego
- bezpieczeństwa żywności i pasz;
- zdrowia i dobrostanu zwierząt;
- zdrowia publicznego;
- ochrony konsumentów;
- ochrony prywatności i danych osobowych;
- bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych;
- interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej;
- rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych;
- konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z dziedzinami wskazanymi w pkt 1–16.
- zgłaszającym jest osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację
o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą, w tym:- pracownik;
- pracownik tymczasowy;
- osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej;
- przedsiębiorca;
- prokurent;
- akcjonariusz lub wspólnik;
- członek organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej;
- osoba świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy;
- stażysta;
- wolontariusz;
- praktykant;
- funkcjonariusz w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280, 1429 i 1834); 13) żołnierz w rozumieniu art. 2 pkt 39 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2024 r. poz. 248 i 834).
- kontekstem związanym z pracą jest całokształt okoliczności związanych ze stosunkiem pracy lub innym stosunkiem prawnym stanowiącym podstawę świadczenia pracy, w ramach których uzyskano informację o naruszeniu prawa;
- osobą, której dotyczy zgłoszenie jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wskazana w zgłoszeniu lub ujawnieniu publicznym jako osoba, która dopuściła się naruszenia prawa lub z którą osoba ta jest powiązana;
- osobą pomagającą w dokonaniu zgłoszenia jest osoba fizyczna, która pomaga zgłaszającemu w zgłoszeniu lub ujawnieniu publicznym w kontekście związanym z pracą;
- osobą powiązaną ze zgłaszającym jest osoba fizyczna, która może doświadczyć działań odwetowych, w tym współpracownik lub członek rodziny zgłaszającego;
- zgłoszeniem jest zgłoszenie wewnętrzne lub zgłoszenie zewnętrzne;
- zgłoszeniem wewnętrznym jest ustne lub pisemne przekazanie informacji o naruszeniu prawa;
- zgłoszeniem zewnętrznym jest przekazanie informacji o naruszeniu prawa organowi publicznemu;
- organ publiczny – należy przez to rozumieć naczelne i centralne organy administracji rządowej, terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego, inne organy państwowe oraz inne podmioty wykonujące z mocy prawa zadania z zakresu administracji publicznej, właściwe do podejmowania działań następczych;
- ujawnieniu publicznym jest podanie informacji o naruszeniu prawa do wiadomości publicznej;
- informacją zwrotną jest przekazanie zgłaszającemu informacji na temat planowanych lub podjętych działań następczych i powodów takich działań;
- działaniami następczymi są działania podjęte przez podmiot prawny lub organ publiczny w celu oceny prawdziwości zarzutów zawartych w zgłoszeniu oraz, w stosownych przypadkach, w celu przeciwdziałania naruszeniu prawa będącemu przedmiotem zgłoszenia, w tym przez dochodzenie wewnętrzne, postępowanie wyjaśniające, wniesienie oskarżenia, działanie podjęte w celu odzyskania środków finansowych lub zamknięcie procedury przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń;
- działaniami odwetowymi są bezpośrednie lub pośrednie działania lub zaniechania, które są spowodowane zgłoszeniem lub ujawnieniem publicznym i które naruszają lub mogą naruszyć prawa zgłaszającego lub wyrządzają lub mogą wyrządzić szkodę zgłaszającemu.
Zgłoszenia zewnętrzne
- Sygnalista może dokonać zgłoszenia zewnętrznego bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego.
- Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organ publiczny są odrębnymi administratorami w zakresie danych osobowych podanych w zgłoszeniu zewnętrznym, które zostało przyjęte przez organy.
- Zgłoszenie zewnętrzne może być dokonane ustanie lub pisemnie.
- Zgłoszenie zewnętrzne w formie dokumentowej może być dokonane:
- w postaci papierowej – na adres do korespondencji wskazany przez Rzecznika Praw Obywatelskich Al. Solidarności 77 00-090 Warszawa lub organ publiczny przyjmujący zgłoszenie,
- w postaci elektronicznej – na adres poczty elektronicznej lub adres elektronicznej skrzynki podawczej, wskazane przez Rzecznika Praw Obywatelskich lub organ publiczny przyjmujący zgłoszenie, lub za pośrednictwem przeznaczonego do tego formularza internetowego lub aplikacji wskazanej przez organ publiczny jako aplikacja właściwa do dokonywania zgłoszeń w postaci elektronicznej.
- Zgłoszenie zewnętrzne jest przyjmowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich (BIURORZECZNIKA@BRPO.GOV.PL, e PUAP-Elektroniczna Skrzynka Podawcza: RPO/SkrytkaESP lub Formularzem online: https://bip.brpo.gov.pl) albo organ publiczny.
- Zgłoszenie dokonane do Rzecznika Praw Obywatelskich lub organu publicznego
z pominięciem zgłoszenia wewnętrznego nie skutkuje pozbawieniem Sygnalisty ochrony gwarantowanej przepisami ustawy o ochronie sygnalistów. - Zasady dokonywania zgłoszeń zewnętrznych i tryb ich rozpatrywania określa ustawa
o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. - Organ publiczny w pierwszej kolejności:
- potwierdza zgłaszającemu przyjęcie zgłoszenia w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, chyba że Sygnalista wystąpił wyraźnie z odmiennym wnioskiem w tym zakresie lub organ publiczny ma uzasadnione podstawy sądzić, że potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia zagroziłoby ochronie poufności Sygnalisty.
- dokonuje wstępnej weryfikacji zgłoszenia zewnętrznego, polegającej na ustaleniu, czy zgłoszenie dotyczy informacji o naruszeniu prawa oraz na ustaleniu, czy zgłoszenie dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie należącej do zakresu działania tego organu, a jeżeli nie należy- na ustaleniu organu publicznego właściwego do podjęcia działań następczych.
- przekazuje zgłoszenie zewnętrzne niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia dokonania zgłoszenia, a w uzasadnionych przypadkach – nie później niż w terminie 30 dni do organu publicznego właściwego do podjęcia działań następczych – w przypadku gdy zgłoszenie dotyczy naruszeń prawa nienależącej do zakresu działania tego organu oraz informuje o tym Sygnalistę.
- Organ publiczny, w przypadku gdy zgłoszenie dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie należącej do zakresu jego działania:
- rozpatruje zgłoszenie zewnętrzne i przeprowadza postępowanie wyjaśniające. Postępowanie wyjaśniające trwa nie dłużej niż 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia zewnętrznego, a w sprawach szczególnie skomplikowanych, termin ten może ulec przedłużeniu o kolejne 30 dni. W trakcie postępowania osoby upoważnione podejmują działania z zachowaniem należytej staranności;
- występuje do Sygnalisty o wyjaśnienie lub dodatkowe informacje dotyczące zgłoszenia (jeżeli jest organem właściwym i wystąpiła taka potrzeba);
- przekazuje Sygnaliście informację zwrotną;
- na żądanie Sygnalisty przekazuje mu zaświadczenie potwierdzające przysługującą mu ochronę;
- informuje Sygnalistę o ostatecznym wyniku postępowania wyjaśniającego wszczętego na skutek zgłoszenia zewnętrznego.
- Organ publiczny wystosowuje na piśmie prośbę do Sygnalisty o wyjaśnienie lub dodatkowe informacje dotyczące zgłoszenia. Sygnalista winien w terminie 7 dni licząc od daty otrzymania pisma udzielić informacji. Jeżeli Sygnalista sprzeciwia się przesłaniu żądanych wyjaśnień lub dodatkowych informacji lub ich przesłanie może zagrozić ochronie poufności jego tożsamości, organ publiczny odstępuje od żądania wyjaśnień i dodatkowych informacji.
- Informacja zwrotna, o której mowa w pkt. 9 ppkt. 4 zawierać będzie informacje na temat planowanych lub podjętych działań następczych lub powodów takich działań. Organ publiczny przekaże informację zwrotną na piśmie w terminie nieprzekraczającym 3 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia zewnętrznego, a w uzasadnionych przypadkach, po wcześniejszym poinformowaniu Sygnalisty w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia zewnętrznego.
- Jeżeli po przeprowadzeniu przez organ publiczny postępowania wyjaśniającego zgłoszenie zostanie uznane za uzasadnione i dotyczy naruszenia prawa (w dziedzinie należącej do zakresu działania organu publicznego), podejmuje dalsze czynności mające na celu naprawienie naruszenia prawa. Czynności podjęte na skutek zgłoszenia Sygnalisty zmierzają do zapobieżenia lub usunięcia skutków naruszenia prawa oraz dokonania adekwatnych działań naprawczych.
- Organ publiczny prowadzi rejestr zgłoszę zewnętrznych.
- Wobec zgłaszającego nie mogą być podejmowane działania odwetowe. Każdemu zgłaszającemu organ publiczny gwarantuje pełną ochronę przed wszelkimi działaniami represyjnymi, dyskryminacją oraz innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania, stanowiącymi lub mogącymi stanowić rezultat dokonania zgłoszenia naruszenia.
- Sygnalista podlega ochronie od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu. Ochronie, o której mowa powyżej nie podlega Sygnalista, który świadomie dokonuje zgłoszenia zewnętrznego wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło. Zgłoszenie dokonane do organu publicznego z pominięciem zgłoszenia wewnętrznego nie pozbawia Sygnalisty ochrony, o której mowa powyżej.
- Organ publiczny zapewnia taką organizację przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń, podejmowania działań następczych oraz związanego z tym przetwarzania danych osobowych, która uniemożliwia uzyskanie dostępu do informacji objętej zgłoszeniem nieupoważnionym osobom oraz zapewnia ochronę poufności tożsamości osoby dokonującej zgłoszenia i osoby, której dotyczy zgłoszenie.
- Organ publiczny zachęca do korzystania z procedury zgłoszeń wewnętrznych podmiotu prawnego w przypadku, gdy naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w ramach struktury organizacyjnej podmiotu prawnego, a Sygnalista uważa, że nie zachodzi ryzyko działań odwetowych.
Wszystkie wersje tej strony:
W celu uzyskania dostępu do wersji archiwalnej strony skontaktuj się z redaktorem.
- 30-12-2024 - Edycja treści
- 24-09-2024 - Utworzenie treści
Statystyka odsłon tej strony:
Łączna liczba odsłon wszystkich wersji tej strony: 43